Skip to main content

စိုင်

ပြင်ပလက္ခဏာ

ဦးခေါင်းပိုင်းနှင့် ခန္ဓာကိုယ်ပိုင်း အရှည် ၂.၄-၂.၈ မီတာရှိသည်။ အမြီး ၆၀-၈၀ စင်တီမီတာရှည်သည်။ လယ်ယာလုပ်ကိုင်ရန်မွေးမြူထားသည့် နွားများနှင့် အရွယ်အစားရော ပုံသဏ္ဍာန်ပါ ဆင်တူသည်။ သို့ရာ တွင် စိုင်တို့တွင် ခြေတန်တိုသကဲ့သို့ရှိပြီး တော တောင်၊ လျှိုမြောင်များကြားတွင် ပြေးလွှားသွားလာ နေရင်း ကြီးမားခိုင်ခန့်သည့် ခန္ဓာကိုယ်ကို အခြေ မပျက် မချီထားနိုင်ရန် ခြေထောက်များ လွန်စွာ သန်မာတုတ်ခိုင်သည်။ ခန္ဓာကိုယ်အရောင်မှာ အထီး များ၌ အနက်ရောင်သန်းသော်လည်း ယေဘုယျ အားဖြင့် နီဝါရောင်တောက်တောက်ဖြစ်သည်။  တင်ပါးနောက်ပိုင်းမှာ သိသိသာသာအဖြူရောင် ဖြစ်နေသည်။ ခြေထောက်များတွင် ဒူးဆစ်မှသည် ခွာနားထိ အဖြူရောင်ဖြစ်သည်။ အထီးများသည် အမများထက် ခန္ဓာကိုယ်အရွယ်အစား ပို၍ ကြီးမား သကဲ့သို့ ဦးချိုလည်းကြီးမားသည်။ အမ၌ ချိုရှိသော် လည်း သေးငယ်သည်။ စိုင်၏ ဦးချိုသည် ခပ်သွယ် သွယ်ရှိ၍ ဘေးဖက်သို့ကားပြီးမှ မျက်နှာရှေ့ဖက်သို့ ကားကာ ရှေ့သို့ အနည်းငယ်ကွေးသည်။ 

ဓလေ့စရိုက်

နံနက်စောစော အာရုဏ်တက်ချိန်မှစ၍ နေအပူချိန်မြင့်လာသည့်အချိန်ထိ အစာရှာစားနေလေ့ ရှိသည်။ နေ့လယ်ပိုင်းမှ ညမျိုးချုပ်သည်ထိ လဲလျောင်း၍ နားနေတတ်သည်။ စိုင်တို့သည် အုပ်စု လိုက်နေတတ်ပြီး အုပ်စုတစ်စုလျှင် ၁၀ ကောင်မှ ၁၅ ကောင်ထိ ရှိသည်။ အထီးတစ်ကောင်က အုပ်စုကို ဦးဆောင်လေ့ရှိသည်။ သက်ကယ်ပင်မျိုးကို ကြိုက်နှစ်သက်သည်။ ဝါးရွက်နုများ၊ မျှစ် နှင့် လက်ပံပွင့်တို့ကိုလည်း စားလေ့ရှိသည်။ 

နေထိုင်ရာပတ်ဝန်းကျင်

ရွက်ကြွေတော၊ ရွက်ပြတ်တော၊ အင်တိုင်းတောတို့တွင် နေထိုင်သည်။ ကွင်းပြင်ကျယ်နှင့် မြက်ခင်းများရှိရာအရပ်ကို ကြိုက်နှစ်သက်ပြီး သစ်ပင်ထူထပ်သည့်တောင်ပေါ် အမြဲစိမ်းတော များကို ရှောင်ဖယ်သည်။ သို့ရာတွင် စားကျက်ကွင်းပြင်နှင့် မြက်ခင်းများရှိပါက တောင်ပေါ် ခြောက်သွေ့သစ်တောများအတွင်း နေထိုင်သည်။ 
 

 

အခြား သတ္တဝါမျိုးစိတ်များ

ကြံ့သူတော်

ပြင်ပလက္ခဏာ

ဦးခေါင်းပိုင်းနှင့် ခန္ဓာကိုယ်ပိုင်း အရှည် ၂.၂-၂.၄ မီတာရှိသည်။ အမြီးအလွန်တိုသည်။ ၈-၁၀ စင်တီ မီတာမျှသာရှည်သည်။ အရွယ်အစားကြီးမားသော ခွာပါသည့် သတ္တဝါဖြစ်သည်။ ဦးခေါင်းပိုင်း၊ ပခုံးပိုင်း၊ ရင်ဘတ်ပိုင်း၊ ရှေ့ခြေထောက်၊ ဝမ်းဗိုက် ပိုင်း၊ နောက်ခြေထောက်နှင့် အမြီးတို့မှာ အမည်း ရောင်ဖြစ်၍ ပခုံးနောက်မှ တင်ပဆုံပိုင်းအထိ ခန္ဓာကိုယ်ကျောဖက်နှင့် ဘေးဖက်များတွင် အဖြူရောင် ဖြစ်နေသည်။ နှာခေါင်းပိုရှည်ထွက် လျက် နှာမောင်းအသွင်ဖြစ်နေသည်။ နားရွက်ထိပ် ဖျားတွင် အဖြူစက် အကွက်ငယ် ရှိနေသည်။ မွေးကင်းစကြံ့သူတော်ငယ်၏ ခန္ဓာကိုယ်အရောင်မှာ အညိုရောင်အောက်ခံတွင် အလျားလိုက်အဖြူကွက် ငယ်များ ရှိနေသည်။ 

ဓလေ့စရိုက်

သစ်ရွက်များကို ကိုက်ဖြတ်စားသောက်လေ့ရှိသည်။ ညဖက်တွင် အစာထွက်စားလေ့ရှိသည်။ သိုသိပ်၍ ဆိတ်ဆိတ်နေတတ်သည်။ 

နေထိုင်ရာပတ်ဝန်းကျင်

အမြဲစိမ်းမုတ်သုန်တော၊ မြစ်ကမ်းပတ်ဝန်းကျင်သစ်တောများနှင့် ရွက်ကြွေတောများ၌ နေထိုင် သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် တနင်္သာရီတောင်ဖက်ပိုင်းနှင့် ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်တစ်လျှောက် သစ်တောများတွင် တွေ့နိုင်သည်။ ကောင်ရေနည်းပါးနေပြီဖြစ်သည်။


 

 

အခြား သတ္တဝါမျိုးစိတ်များ

ပြောင်

ပြင်ပလက္ခဏာ

ဦးခေါင်းပိုင်းနှင့် ခန္ဓာကိုယ်ပိုင်း အရှည် ၂.၅-၃ မီတာ ရှိသည်။ အမြီး ၇၀-၁၀၅ စင်တီမီတာရှည်သည်။ အရွယ်အစားကြီးမားသည့် သတ္တဝါမျိုးဖြစ်သည်။ ခန္ဓာကိုယ်အရောင်မှာ ပန်းရောင်နှောသည့် အမည်း နက်ရောင်ဖြစ်သည်။ တင်ပိုင်း၌ စိုင်တွင်ရှိသော အဖြူရောင်ကွက်မျိုး မပါရှိပေ။ ဦးချိုမှာ အောက်ခြေ ခပ်ပြားပြားဖြစ်၍ ဘေးသို့ကားကာ အပေါ်ဖက်သို့ ကွေးနေသည်။ မျက်ခုံးနေရာမှသည် နဖူးပြင်တစ်ခု လုံးကို ဖုံးလျက်ရှိသော အမွှေးစုရှည်မှာ ဝါညိုရောင် ဖြစ်ပြီး ခြေထောက်တွင် ဒူးဆစ်အပေါ်ဖက်နားမှ သည် ခွာအထိ ရွှေဝါရောင်ဖြစ်လျက်ရှိသည်။ လည်ပင်းအောက်ဖက်တွင် တွဲလောင်းကျနေသော အရေပြား အခေါက်လွှာအရွယ်အစားမှာ တစ်ကောင် နှင့် တစ်ကောင် ကွဲပြားခြားနားသည်။ အရွယ် မရောက်သေးသောအကောင်များတွင် ကိုယ်ခန္ဓာ အရေပြားအရောင်မှာ စိုင်ကဲ့သို့ နီဝါရောင်၊ အနက် သို့မဟုတ် ချောကလက်ရောင် ဖြစ်နေသည်။ 

ဓလေ့စရိုက်

ပြောင်တို့သည် နံနက်စောစော အာရုဏ်တက်ချိန်မှ နေမြင့်ပြီး အပူချိန်မြင့်လာသည်အထိ စားကျက်၌ အစာစားနေလေ့ရှိသည်။ ပုံမှန်အားဖြင့် ၈ ကောင်မှ ၁၂ ကောင်ထိ အုပ်စုငယ်ဖွဲ့၍ နေတတ်သည်။ စားကျက်ကောင်းသည့်နေရာများတွင် အကောင် ၃၀ ခန့်ထိ စုရုံးနေသည်ကို လည်း တွေ့ရတတ်သည်။ ကိုင်းပင်၊ သက်ကယ်ပင်တို့ကို စားလေ့ရှိသည်။ မျှစ်နှင့် ချုံပင်အရွက် များကို ကိုက်ဖြတ်စားတတ်သည်။ မိုးရာသီတွင် တောင်ကုန်းထိပ်တွင် ကျက်စားပြီး နွေရာသီ တွင် ရေနှင့်နီးသော မြေနိမ့်ပိုင်း မြက်ခင်းများသို့ ဆင်းလာကာ အစာရှာစားတတ်သည်။ ဆားကျင်းရှိရာသို့လည်း မကြာခဏလာရောက်ကာ ဆားလျက်လေ့ရှိသည်။ မတ်လနှင့် ဧပြီလ ကာလသည် မိတ်လိုက်ရာသီ အမြင့်ဆုံးချိန်ဖြစ်သော်လည်း တစ်နှစ်ပတ်လုံး ကလေးမွေးနိုင် သည်။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန် ၉ လခန့် ကြာမြင့်သည်။ 

နေထိုင်ရာပတ်ဝန်းကျင်

အမြဲစိမ်းတောများတွင် နေလေ့ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၌ တောင်တန်းထူထပ်၍ စွတ်စိုတောများ ရှိရာအရပ်ဒေသအားလုံး၌ ပြောင်ကို တွေ့နိုင်သည်။ တောရှင်းနေသော တောင်ပေါ်သစ်တော များတွင် အများအားဖြင့် တွေ့နိုင်သည်။ အမဲလိုက်ခြင်းကြောင့် ယခုအခါ ကောင်ရေများစွာ လျော့နည်းနေပြီဖြစ်သည်။ 


 

 

အခြား သတ္တဝါမျိုးစိတ်များ

အင်ဒိုချိုင်းနားကျား

ပြင်ပလက္ခဏာ

ဦးခေါင်းပိုင်းနှင့် ခန္ဓာကိုယ်ပိုင်း အရှည် ၁၇၀-၂၃၀ စင်တီမီတာရှိသည်။ အမြီး ၉၀-၁၂၀ စင်တီမီတာ ရှည်သည်။ ကြောင်အမျိုးအစား သတ္တဝါမျိုးစိတ်များ အနက် အရွယ်အစား အကြီးမားဆုံးဖြစ်သည်။ အောက်ခံ ညိုဝါရောင်ပေါ်တွင် အနက်ရောင် အစင်းကျားများ တစ်ကိုယ်လုံးတွင် ထင်ရှားစွာ ပေါ်လွင်နေသဖြင့် အခြားသတ္တဝါများနှင့် မှားစရာ အကြောင်းမရှိပေ။ လွန်စွာသန်မာထွားကြိုင်း၍ ခွန် အားကြီးကာ ခြေဖဝါး၊ လက်ဖဝါးများကြီးလျက် ခြေသည်းခွံများ ချွန်ထက်သန်မာသည်။ ပါးနေရာ တစ်ဝိုက် လည်မျိုပိုင်းနှင့် ရင်ဘတ်ပိုင်းအောက်ဖက် ရှိ အမွှေးအရောင်သည် အဖြူရောင်ဖြစ်သည်။ အနက်ရောင် အရစ်ကွင်းများ အမြီးတစ်လျှောက်လုံး ပြည့်စုံစွာဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည်။ 

ဓလေ့စရိုက်

ကုန်းနေသတ္တဝါဖြစ်၍ ကျယ်ဝန်းသည့် တောင်ကုန်း၊ တောင်တန်းများပေါ်တွင် လှည့်လည် ကျက်စားတတ်သည်။ မိတ်လိုက်ချိန်မှလွဲ၍ တစ်ကောင်ချင်းနေလေ့ရှိသည်။ ကလေးများငယ်စဉ် တွင် မိခင်နှင့်အတူတွဲ၍ သွားလာတတ်သည်။ တောဝက်၊ ချေ၊ ဆတ်၊ သမင်၊ စိုင်၊ ပြောင်၊ မျောက်၊ ငှက်၊ မြွေ၊ ဖွတ်များအပြင် ဆင်ပေါက်၊ ကြံ့ပေါက်ငယ်နှင့် ငါးများသည် ကျား ဖမ်းစားခံရသည့် သတ္တဝါများဖြစ်ကြသည်။ အနံ့ဖြင့်လည်းကောင်း၊ အသံပြု၍လည်းကောင်း၊ အချင်းချင်း ဆက်သွယ်ကြသည်။ ရေကူးကျွမ်းကျင်သည်။ 

နေထိုင်ရာပတ်ဝန်းကျင်

မြေနိမ့်ပိုင်းမြက်ခင်းနှင့် လမုတောရှိရာအရပ်မှသည် ရွက်ကြွေတော၊ ထင်းရှူးတောနှင့် အမြဲစိမ်း တောများထိ နေထိုင်ကျက်စားလေ့ရှိကြသည်။ မြေညီဒေသမှသည် မီတာ ၃၀၀၀ မြင့်သည့် နေရာထိ တွေ့နိုင်သည်။ သားကောင်များနှင့် ရေရရှိမှုအခြေအနေပေါ်မူတည်၍ မြစ်ချောင်း နံဘေး ကမ်းခြေဒေသမျိုးကိုလည်း ကြိုက်နှစ်သက်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်းတွင် နေထိုင်နိုင် သော်လည်း ယခုအခါ ကောင်ရေနည်းပါးနေပြီဖြစ်သည်။ 


 

 

အခြား သတ္တဝါမျိုးစိတ်များ

အာရှဆင်

ပြင်ပလက္ခဏာ

ဦးခေါင်းပိုင်းနှင့် ခန္ဓာကိုယ်ပိုင်းအရှည် ၄-၆ မီတာ ရှိသည်။ အမြီး ၁-၁.၅ မီတာရှည်သည်။ ခန္ဓာကိုယ် ပိုင်းရှည်လျား၍ အလွန်အရွယ်အစားကြီးမားသော သတ္တဝါဖြစ်သည်။ ညိုမည်းရောင် (သို့မဟုတ်) ညိုမွဲ ရောင်ရှိသည်။ ခြောက်သွေ့နေပါက ခန္ဓာကိုယ်၏ အရောင်ဖျော့၍ ရေစိုနေပါက အနက်ရောင်ဖြစ်ပေါ် နေသည်။ ဦးခေါင်းတုတ်ခိုင်၍ နားရွက် တြိဂံပုံရှိ သည်။ အရေပြားထူသည်။ အမွှေးကျဲသည်။ အမြီး ထိပ်ဖျားမှ အမွှေးစုရှည်မှာ သန်မာသည်။ ခြေထောက်များ တိုင်ကဲ့သို့ဖြစ်နေသည်။ အထီးမှာ အမထက်အရွယ်အစားကြီး၍ အစွယ်ရှိတတ်သည်။

ဓလေ့စရိုက်

၅ ကောင်မှ အကောင် ၂၀ ထိ စုဝေး၍ အုပ်စုလိုက်သွားလာလှုပ်ရှားနေတတ်သည်။ နေ့ရောညပါ ထွက်သည့် သတ္တဝါဖြစ်သည်။ များသောအားဖြင့် နေဝင်ပြီး ၂ နာရီနောက်မှသည် နံနက်ပိုင်း နေထွက်ချိန်ရောက်သည်အထိ အစာလိုက်လံရှာဖွေစားသောက်နေလေ့ရှိသည်။ ဝါး၊ မြက်နုရှည် မျိုး၊ နွယ်ပင်နှင့် ချုံပင်အမျိုးမျိုးကို စားသုံးသည်။ ရေကူးကျွမ်းကျင်သည်။ အမြင်အာရုံအားနည်း သော်လည်း အနံ့ခံမှုနှင့် အကြားအာရုံ လွန်စွာအားသာသည်။ 

နေထိုင်ရာပတ်ဝန်းကျင်

ရွက်ကြွေတော၊ အမြဲစိမ်းတောနှင့် မြက်ခင်းပြင်ဒေသတို့၌ ကျက်စားသည်။ မြေပြန့်တောများမှ သည် မီတာ ၃၀၀၀ အမြင့် တောင်ကုန်းများထိ တွေ့နိုင်သည်။ မြစ်ကမ်းစပ်၊ ချောင်းကမ်းစပ်များ ၌လည်း တွေ့ရတတ်သည်။ သဲဆားတွင်း (Salt Licks) များရှိရာ နေရာများသည် ဆင်များ မှီတင်းနေထိုင်ရာ အရပ်ဒေသ၏ အရေးအကြီးဆုံး လိုအပ်ချက်တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ 
 

 

အခြား သတ္တဝါမျိုးစိတ်များ

Subscribe to Mammals